Jaarcijfers 2023

De maatschappelijke opgaven waar we in Nederland voor staan blijven onverminderd groot. De vraag naar onze diensten blijft daarmee ook op een hoog niveau. Of het nu gaat om vernieuwen, verbouwen, renoveren of verduurzamen, wij hebben de mensen en oplossingen om in deze vraag te voorzien. We plukken de vruchten van ons interne én externe netwerk en de langdurige samenwerkingsverbanden die onze slagkracht en innovatiekracht versterken.

Koesteren en inspireren

Onze mensen zijn de basis voor goede bedrijfsresultaten en de continuïteit van onze ondernemingen. Een combinatie van technisch vakmanschap en goed leiderschap is nodig om onze ambities op het gebied van verduurzaming en maatschappelijke impact waar te maken. De schaarste op de arbeidsmarkt blijft daarom een punt van zorg. Het groeiende tekort aan gekwalificeerde arbeidskrachten zet de markt enorm onder druk. Maar waar we voorheen de nadruk legden op werving, zien we nu in dat de oplossing begint bij het binden van onze eigen mensen. Meer aandacht voor de mens achter de medewerker. Wat motiveert iemand om bij ons te blijven? Hoe kan iemand zich verder ontwikkelen? Mede daarom breidde TBI acdmy het aanbod van ontwikkelmogelijkheden opnieuw uit. Zo willen we bijvoorbeeld met het nieuwe opleidingsprogramma ‘De Kracht van Generaties’ alle generaties binnen TBI het beste uit zichzelf én elkaar laten halen. En met het programma ‘Duurzaam Leiderschap’ willen we onze huidige en toekomstige leiders motiveren en faciliteren om de duurzame ontwikkelingen binnen TBI verder te versnellen.

Ook het TBI Praktijkfonds richt zich nadrukkelijk niet alleen op werving, maar ook op het behoud van vakmensen. In het binden van medewerkers ligt ook een belangrijke taak voor leidinggevenden. Uiteindelijk is het aan hen om aandacht te hebben voor hun team en het goede gesprek te voeren. Binnen de werkgroep Mensen & Teams worden de verschillende initiatieven gecoördineerd en afgestemd met de ondernemingen.

Sterke teams en goed leiderschap

Als decentrale onderneming koesteren we de veelzijdigheid van al onze ondernemingen. Tegelijkertijd vinden we het belangrijk dat we kennis delen, elkaar kennen en nieuwe samenwerkingen aangaan die TBI als geheel verder brengen. Een veelheid van initiatieven, zoals het TBI Paviljoen, het TOP- en TEAM- programma, het Traineeship en de Projectmanagementdag, speelden hierin het afgelopen jaar een belangrijke rol. Het TBI WOONlab is ook zo’n mooie samenwerking; dat bestaat in 2024 al 10 jaar. Zo ontstaan er steeds meer sterke teams met collega’s uit verschillende ondernemingen. En hoewel onze ondernemingen ieder een eigen cultuur hebben, onderkennen we het belang van een gedeelde visie op leiderschap en cultuur. Ik denk dat we het afgelopen jaar daarin grote stappen hebben gezet. We vinden verbinding in de maatschappelijke transitie waaraan we onze bijdrage leveren. En we concentreren ons op wat er in onze maatschappij en bij klanten speelt. Daarom sturen we ook het komende jaar op het type leiderschap en cultuur dat daaraan bijdraagt. Dat geldt ook voor diversiteit. Hoewel het bewustzijn van het belang van diversiteit in onze ondernemingen groeit, blijven de resultaten nog achter. Met een nieuw plan van aanpak willen we de inzet op diversiteit versnellen.

Maatschappelijke impact

In 2022 richtten we de TBI Klimaattrein en het TBI Praktijkfonds op. Deze fondsen zijn, evenals het TBI Studiefonds, onderdeel van onze identiteit. Een langetermijnvisie en het waken over het toekomstperspectief van de nieuwe generaties is inherent aan de cultuur van TBI en haar aandeelhouder Stichting TBI. De manier waarop in 2023 gebruik is gemaakt van deze fondsen, toont de maatschappelijke betrokkenheid van onze ondernemingen en partners. Daar mogen we trots op zijn en dat mogen we ook uitdragen. Zo bereiken we ook de toekomstige generatie van vakmensen met hart voor de maatschappij. 

Zowel TBI-ondernemingen als maatschappelijke organisaties deden via de TBI Klimaattrein een aanvraag voor klimaatinitiatieven gericht op het verminderen van de CO2-uitstoot in onze gebouwde omgeving. Via het TBI Praktijkfonds zijn al verscheidene initiatieven opgezet om de instroom, doorstroom en het behoud van vakmanschap in de bouw, techniek en infra te stimuleren, zoals de oprichting van de TBI Vakschool. De ontwikkelingen vanuit het TBI Praktijkfonds zijn urgent gezien de schaarste op de arbeidsmarkt. Als sector hebben we de taak de aantrekkelijkheid van ons vak te vergroten, maar er moet ook hernieuwd respect komen voor vakmanschap. Want zolang ouders trotser zijn op het kind dat een theoretische opleiding kiest dan op het kind dat een praktische of technische opleiding kiest, zal er een blijvend tekort aan gediplomeerde vakmensen zijn. En daar hebben de economische ontwikkeling en verduurzaming van ons land onvermijdelijk onder te lijden.

Versnelling op verduurzaming

Het afgelopen jaar gingen we actief aan de slag met Het Groene Boekje, dat ambities en concrete doelstellingen bevat voor onze strategische pijler Duurzame oplossingen. Een aantal ondernemingen voerde een nulmeting uit van de CO2-emissies en stelde een reductieplan op. Ook de samenwerking op dit thema was groot; versnellingsteams met collega’s uit verschillende ondernemingen hebben versnellingsgidsen opgeleverd waarmee invulling gegeven wordt aan onze duurzaamheidsdoelstellingen. Een ander belangrijk onderdeel van de pijler Duurzame oplossingen is het TBI Klimaatplan. We hebben dit plan in 2023 opgesteld, er zijn CO2-reductiedoelstellingen vastgesteld voor 2025 en 2030 en we committeerden ons aan de doelstellingen van SBTi (Science Based Targets initiative) om in 2050 net zero te realiseren.

We openden onze houtenwoningfabriek geWOONhout en zijn met SAWA Rotterdam, na project HAUT in Amsterdam, opnieuw een spraakmakend houten hoogbouwproject gestart. Ook is besloten voor ons materieel over te stappen van diesel naar Hydrotreated Vegetable Oil (HVO). Tijdens tal van bijeenkomsten is kennis uitgewisseld en inspiratie opgedaan over verduurzaming. Met name de klimaatreizen voor onze statutaire directeuren hebben een grote positieve impact. De bewustwording én motivatie groeiden aanzienlijk. Wel zijn de steeds strengere rapportage-eisen een punt van zorg. Hoewel meten en rapporteren helpt te bepalen waar we de meeste impact hebben, moeten we ervoor waken dat rapporteren over verduurzaming beheersbaar blijft. Door onze investeringen zijn we erin geslaagd CO2-arm prefabbeton toe te passen en richten we ons tevens op minder materiaalgebruik en een circulaire bouw. Daar moet de nadruk op blijven liggen.

Bedrijfsresultaten

Nagenoeg alle ondernemingen hadden een prima jaar. Dit ondanks de slechte omstandigheden op de woningmarkt. De verkoop van nieuwbouwwoningen aan zowel consumenten als beleggers bleef door de hoge rente en bouwkosten flink achter. Ook het aantal bouwvergunningen liep opnieuw terug. Onze orderportefeuilles van onze bouwen ontwikkelbedrijven zijn goed gevuld, maar op termijn is herstel van de nieuwbouw essentieel voor onze ondernemingen. Gelukkig zien we nog altijd een aanzienlijke groei op het gebied van renovatie en onderhoud. Met name de verduurzaming van woningen leverde in 2023 opnieuw veel werk op. In dat licht zijn we extra blij met de overname en prestaties van Rutges Vernieuwt. 

De kantorenmarkt was al matig, maar is sinds Covid-19 verder ingezakt. De aandacht zal in deze markt uit blijven gaan naar verduurzaming en in beperkte mate naar nieuwe kantoorconcepten. Ook bij Infra verschuift de focus naar vervanging en renovatie. Door de aanhoudende stikstofproblematiek laten grote projecten voor de aanleg van nieuwe infrastructuur nog altijd op zich wachten. Daarom heeft Rijkswaterstaat nu budgetten beschikbaar gemaakt voor vervanging en renovatie. Deze omvangrijke en talrijke projecten zijn de komende jaren een stevige pijler onder onze infratak.

De verduurzaming en elektrificatie van onze economie en samenleving zorgt voor een significante groei aan werk voor onze techniekbedrijven. Naar verwachting blijft er de komende jaren veel werk. Hoewel dat uiteraard zeer positief is, voorzien we wel een flinke uitdaging om voldoende capaciteit te houden om die techniekprojecten uit te voeren.

Interne verbeteringen en kansen

De interne projectbeheersing is verbeterd. Daarbij gaat het over risico- en projectmanagement, maar ook over het vakmanschap waarmee de projecten uitgevoerd worden. Over de gehele linie zijn hierin grote stappen gezet, mét aantoonbaar effect op onze prestaties. Infra is in een rustiger vaarwater gekomen en er is fors geïnvesteerd in de relatie met opdrachtgevers en partners. Door heldere afspraken te maken verbetert de samenwerking. 

Ook ten aanzien van veiligheid zijn het afgelopen jaar stappen gezet. Zo zijn we begonnen met het opstellen van een plan van aanpak om de veiligheidscultuur binnen TBI als geheel verder te verbeteren. Het versterken van ons lerend vermogen en vaststellen van nieuwe ambitieuze doelen zijn onderdeel hiervan. Het komende jaar start een TBI-brede veiligheidscampagne om intern de bewustwording en veiligheidscultuur verder te versterken. Nagenoeg al onze ondernemingen zijn gecertificeerd op trede 3 of 4 van de Veiligheidsladder. Vanuit de ViA (Veiligheid in Aanbestedingen) wordt ook van onderaannemers verwacht dat zij zich certificeren. Hoewel we beseffen dat dit mogelijk veel van hen vraagt, stellen we veiligheid te allen tijde voorop.

Binnen de strategische pijler Technologische vooruitgang is op het thema Digitalisering het afgelopen jaar veel gebeurd. Er is hard gewerkt aan een nieuw ERP-systeem voor Comfort Partners, WTH, MDB, Croonwolter&dros en J.P. van Eesteren. Dit zijn grote, intensieve projecten. Ook blijven we het gebruik van BIM (Building Information Modeling) optimaliseren en leveren onze ondernemingen datagedreven oplossingen als onderdeel van hun onderhoudsportefeuilles. Dit soort technologische vooruitgang vraagt een projectoverstijgende aanpak.

We zijn als projectenbedrijf en ketenregisseur in de unieke positie om innovatie door onze ketenpartners te stimuleren. Dit vormt, naast de toepassing van onze eigen innovatieve oplossingen, komende jaren de input voor de engineering van onze projecten. Op deze wijze kunnen we de toenemende behoefte aan standaardisatie en industrialisatie tegemoet treden. Dat vergt sterke relaties en structurele samenwerking, waaraan we ook in 2024 blijven werken.

Vooruitblik

Op 1 mei 2024 zal ik terugtreden als voorzitter van de Raad van Bestuur. Dan draag ik het stokje over aan Hendrik de Haan. Hij zal samen met Emiel Roozen en Bianca Seekles de Raad van Bestuur vormen. Op het moment dat je gaat nadenken over opvolging, zoek je naar mensen die de organisatie verder kunnen brengen, dingen nog beter kunnen doen. En ik ben ervan overtuigd dat we die gevonden hebben. Met de nieuwe driekoppige Raad van Bestuur staat er straks een sterk team met enorme complementaire kwaliteiten. Wat onze mensen verbindt is een groot hart voor verduurzaming en natuurlijk de waarden van onze mooie onderneming TBI!

Vanzelfsprekend wil ik hen een zo goed mogelijke start geven, zodat er ondanks de economische onzekerheid een sterke onderneming staat met een goede orderportefeuille. Bij ons thuis is rugby de sport en een deel van onze cultuur. En één van de lessen die ik meekreeg van de All Blacks uit Nieuw-Zeeland, is dat je je shirt beter doorgeeft dan je het kreeg. En ik hoop dat ik dat voor TBI heb waargemaakt.

Rotterdam, 19 maart 2024

Bart van Breukelen
Voorzitter Raad van Bestuur TBI Holdings B.V.